Żylaki odbytu – hemoroidy – guzki krwawnicze

Hemoroidy to struktury naczyniowe położone w kanale odbytu, które ułatwiają kontrolę oddawania stolca. Związany z nimi stan patologiczny, zwany chorobą hemoroidalną lub potocznie hemoroidami, występuje, gdy są one nabrzmiałe lub objęte stanem zapalnym. W zdrowej postaci zachowują się jak poduszeczka złożona z połączeń tętniczo-żylnych i tkanki łącznej.

 

Rozróżniamy żylaki odbytu: zewnętrzne (żylne) i wewnętrzne (połączenia tętniczo- żylne).

zewnętrzne	wewnętrzne
- znajdują się w okolicy szczeliny odbytu - ich  rozwojowi często towarzyszy ból – silny, stały, niepulsujący, jeśli rozwinie się w nich zakrzep, bez  związku czasowego z oddaniem stolca- rozpoznanie zakrzepicy przyodbytowego splotu żylnego na podstawie oglądania okolicy odbytu – sinawy obrzęk pod skórą.	- znajduję się w dalszej części kanału odbytu (powyżej linii zębatej) ich  rozwojowi rzadko towarzyszy ból, który pojawia się tylko w ściśle określonych warunkach.

 

ŻYLAKI WEWNĘTRZNE:

1. Przyczyny powstawania chorobowo zmienionych hemoroidów:

– zaburzenia czynności jelit (zaparcie, biegunka), utrudnione opróżnianie odbytnicy,

– dieta wysokoprzetworzona, z małą zawartościach błonnika,

– ciąża, poród drogą naturalną,

– uogólnione osłabienie tkanki łącznej, często rodzinne,

– dźwiganie ciężkich przedmiotów, przewlekły kaszel,

– siedzący tryb życia,

– uwarunkowania genetyczne,

 

Istnieją trzy teorie powstawania hemoroidów:

1. Wraz z wiekiem dochodzi do zanikania tkanki łącznej odpowiedzialnej za właściwe umocowanie hemoroidów do leżących głębiej mięśni zwieraczy odbytu; luźno położone hemoroidy zaczynają uwypuklać się do kanału odbytu i sprzyjać stopniowemu rozwojowi choroby.
2. Wzrost napięcia lub przerost mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu powoduje rozwój objawowych hemoroidów. W trakcie parcia dochodzi do rozciągania splotów żylnych tworzących hemoroidy w obecności nierozciągliwego mięśnia zwieracza.
3. Przyczyną powstawania hemoroidów może być obrzęk i nadmierny napływ krwi do splotów żylnych tworzących żylaki wewnętrzne. Potwierdza to fakt zanikania hemoroidów po zamknięciu tętniczek doprowadzających krew.

 

2. Objawy:

- krwawienie żywoczerwoną krwią w czasie oddawania stolca lub bezpośrednio po defekacji.

- wypadanie guzków w czasie defekacji,

– bolesne guzki w okolicy odbytu,

– świąd w okolicy odbytu,

– wydzielanie śluzu i brudzenie bielizny

Do najczęstszych powikłań żylaków odbytu należą:

• niedokrwistość (anemia) w wyniku niedoboru żelaza w przypadkach ze znacznym krwawieniem,
• zakrzepy w świetle żylaka powodujące silne dolegliwości bólowe,
• infekcje bakteryjne lub owrzodzenia guzka krwawniczego.

3. Rozpoznanie:

– wywiad i badanie per rectum (palec badającego jest wprowadzany do kanału odbytu)

– konieczna co najmniej rektoskopia, a najlepiej kolonoskopia w celu wykluczenia źródeł krwawienia takich jak polipy lub nowotwór jelita grubego lub odbytu, żylaki wewnętrzne.

 

4. Podział wewnętrznych żylaków odbytu:

stopień I – hemoroidy widoczne jedynie w badaniu anoskopowym,

stopień II – hemoroidy wypadające z kanału odbytu w trakcie parcia i samoistnie powracające do normalnej pozycji po jego zakończeniu,

stopień III – hemoroidy wypadające z kanału odbytu w trakcie parcia i wymagające odprowadzenia przez chorego do normalnej pozycji,

stopień IV – hemoroidy nieodprowadzalne ze skłonnością do przekrwienia, obrzęków, zakrzepów i martwicy.

 

5. Leczenie żylaków odbytu:

– podstawowym sposobem leczenia choroby hemoroidalnej jest postępowanie zachowawcze – wyeliminowanie przyczyn powstawania choroby hemoroidalnej oraz likwidacja objawów choroby

• unikanie zbyt obfitych, tłustych pokarmów, alkoholu, pikantnych przypraw,
• uregulowanie wypróżnień (w przypadku zaparć: łagodnie działające leki pochodzenia roślinnego, olej parafinowy, siemię lniane, suszone śliwki, zwiększenie podaży płynów)
• dbałość o higienę odbytu
• nasiadówki po każdej defekacji,
• czopki i maści z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi

– leczenie operacyjne – tylko w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego. Wykonywane są np. zaciśnięcie hemoroidów za pomocą specjalnych gumowych opasek zakładanych u ich podstawy, skleroterapia/obliteracja (wstrzyknięcie do wnętrza żylaków substancji powodującej ich zarastanie), zabiegi +kriochirurgiczne (zamrożenie żylaków ciekłym azotem), koagulacja (wypalenie żylaków laserem lub promieniowaniem podczerwonym) oraz hemoroidektomia, czyli operacyjne wycięcie guzków krwawniczych.

 

Ze względu na możliwość nieodwracalnych powikłań pooperacyjnych, zaleca się wykonanie zabiegu przez doświadczonego proktologa.